تلومرها، انتهای کروموزوم و آنزیم تلومراز به عنوان نشانگرهای زیستی سرطان

تلومرها یا ترکیبات نوکلئوپروتئینی، کمپلکس هایی هستند که در انتهای کروموزوم های خطی یوکاریوتی قرار گرفته و دارای وظایف حیاتی بسیاری ازجمله حفاظت از انتهای کروموزو ها، تکمیل همانندسازی انتهای کروموزوم ها، معیاری برای مدت زمان زنده ماندن سلول، سازمان دهی صحیح کروموزوم ها در هسته، تنظیم بیان برخی ژن ها و غیره می باشند. در طی هرتقسیم سلولی بدلیل وجود مشکل انتهایی همانندسازی، طول تلومرها پیوسته کاهش می یابد که سبب توقف چرخه سلولی می گردد. از اینرو تلومرها به عنوان ساعت کنترل کننده درونی، تعداد تقسیمات سلولی را تعیین می کنند. تلومراز آنزیمی ریبونکلئوپروتئینی دارای فعالیت رونویسی معکوس می باشد که با اضافه کردن توالی تکراری dna به انتهای '3 رشته dna سبب حل این مشکل می-شود. در حدود 90% از سلولهای سرطانی دارای فعالیت بالای تلومرازی می باشند که سبب می شود این سلولها دارای رشد نامیرا باشند. برخلاف این سلولها، سلولهای سوماتیکی دارای فعالیت بالایی نمی باشند. بنابراین تجزیه فعالیت تلومراز سلولهای سرطانی می تواند بعنوان ابزار تشخیص باشد.